Onze natuurgebieden in de kijker
Egoven
Het natuurgebied Egoven is een groot beemdgebied aan de bovenloop van de Herk. Ondanks de geringe afstand tot haar bron (in het Hornebos – 4 km) verzamelt zij reeds het water van verschillende andere beken. In dit natuurgebied vloeien de Grondelingenbeek, de Fonteinbeek, de Molenbeek en de Kasteelbeek in de Herk.
Natuurpunt De Herk Heers beheert deze beemden sinds 1989. Het geheel is een vrij moerassig natuurgebied, in de vorm van een groot hoefijzer, met grote stukken rietland, populierenbestanden en grote zeggelanden. Talrijke knotwilgen geven het landschap een typisch waterlandkarakter. In de zomer treffen we hier grote vlekken moeras vergeet-me-nietje aan die afwisselen met zowel dag- als avond- en gewone koekoeksbloem. Riet, lisdodde, harig wilgenroosje, moerasspirea, brandnetel en kleefkruid weven een groot groen net waar talrijke insecten, vogels en zoogdieren een thuis vinden. Ook roofvogels zoals torenvalk, sperwer, buizerd en kiekendief jagen hier op hun prooi.
Egoven grenst met zijn noordkant aan het natuurreservaat Overbroek dat 30 ha groot is en beheerd wordt door de St. Truidense natuurvereniging Aulenteer-Natuurpunt. Dit stuk is kalkrijker dankzij zijn sterkere reliëfvorming. Hierdoor komen hier andere planten voor zoals knolsteenbreek en sommige orchissoorten. Samen vormen de aaneengesloten natuurgebieden een uitgestrekte thuishaven voor zoveel levensvormen, temidden van het grootschalige landbouwgebied.
Wandelen door Eghoven
HOE HET RESERVAAT TE BEREIKEN?
Volg de steenweg St.-Truiden – Luik en sla net vóór je Heers binnenrijdt, rechtsaf richting Mechelen - Bovelingen. Volg de slingerende smalle weg tot in Mechelen-Bovelingen Centrum. Aan de kerk kies je rechts de Darisstraat en op het einde hiervan kies je weer rechts, de Gelindenstraat omhoog. Na 200 m daalt de weg plots. Aan de brug van de Fonteinbeek is het vertrekpunt van je wandeling.
WIE CONTACTEREN?
Voor meer informatie over het reservaat of voor het gidsen van een excursie kan je volgende personen contacteren:
* Michel Vanoost 011 /48 41 30 michel.vanoost@skynet.be
* info@natuurpuntheers.be
GEBIEDSOMSCHRIJVING
Het gebied is eigendom van de gemeente Heers en werd in erfpacht gegeven aan Natuurpunt De Herk Heers
De beheerde oppervlakte beslaat ± 17 ha. Sinds jaren wordt een hooiland beheerd en worden de vele knotwilgen geknot. De grens met het akkerland wordt afgezoomd met nieuw aangeplante knotwilgen. Het wandelpad wordt meermaals per jaar gemaaid. Een aantal bruggen werden aangelegd om de beken over te steken.
Wil je graag eens deelnemen aan onze beheerswerken? Wij zijn je zeer dankbaar voor elke vorm van hulp. Neem contact met ons.
De Waterkuil
De Waterkuil
De mergellagen in onze streek zijn restanten van een uitgestrekte zee die zich ongeveer 90 miljoen jaren geleden terugtrok en haar levend materiaal achterliet op de bodem. Dit kalkrijk materiaal vermengde zich met zand, magnesium, kiezel e.d. en vormde hier lagen van soms tientallen meters. De lagen werden door verzakking blootgelegd. Mensen groeven hier gangen uit om de mergel te gebruiken in de huizenbouw of om de grondstructuur van de akkers te verbeteren.
De mergelgroeven van Henisdael zijn gelegen in een hoefijzervormige depressie en omvatten verschillende mergelgangencomplexen. Vermoedelijk werden ze pas uitgegraven in de tweede helft van de negentiende eeuw. De naam is afgeleid van het vroegere kasteel van het adellijke geslacht Henisdael. Van dit gebouw bleven enkel nog de hoeve en het poortgebouw over.
Het grootste gedeelte van de groeven zijn gelegen op privé-gronden en zijn niet toegankelijk wegens instortingsgevaar. De “Waterkuil” is eigendom van de gemeente Heers. Tot ± 1990 werd deze kuil gebruikt als stort. De gemeente heeft toen, samen met het ruilverkavelingscomité, de kuilen vrijgemaakt van afval en de ingang hersteld zoals hij ± 100 jaar geleden was.
Vzw Natuurpunt sloot een contract af met de gemeente om deze groeve te beheren en ze zo goed mogelijk te vrijwaren als overwinteringsplaats voor vleermuizen.
Vleermuizen zoeken immers vanaf oktober tot ongeveer februari/maart een overwinteringplaats. Belangrijk hiervoor is dat de temperatuur constant blijft.
Zij hebben een lichaamstemperatuur van 37 graden. Zij nestelen zich in kleine spleten en laten hun temperatuur dalen tot 5 °. Ze verbruiken hun aangelegde vetreserves slechts met mondjesmaat en kunnen zo overwinteren.
De vleermuizen worden sinds 1942 elke winter geteld in deze groeven. Elke winter verblijven hier minstens 300 vleermuizen die te verdelen zijn in 8 verschillende soorten. Dit is dan ook een belangrijke overwinteringplaats en vormt vandaag meteen ook de belangrijkste functie van de groeven.
Wandelen langs de Mergelgroeven
Dit wandelproject werd mogelijk dankzij de medewerking van Graaf d’Ursel van Hex en andere grondeigenaars die een deel van hun percelen ter beschikking stellen voor de wandelingen. Het Regionaal Landschap Haspengouw werkt samen met de bevolking aan meer en beter toegankelijke natuur in deze streek. Zij ontwikkelden deze wandelmogelijkheden.
Vertrek aan de Taverne De Horne te Vechmaal. Vlakbij het kruispunt vind je een groot houten bord met verschillende gemerkte wandelingen. De wandeling langs de mergelgroeven is over het hele traject aangeduid met oranje kleur. In de taverne zijn wandelplannetjes te koop.
Over een traject van 6 km of ongeveer 1,5 uur loop je eerst oostwaarts door het dorp. Na de kruising met de weg loop je door een stil straatje langs de oude hoeve Henisdaal. Een ruilverkavelingsweg leidt je oostwaarts tot aan de Flikkenberg. Hier volgt het pad een aarden weg door een mooie holle weg. Wanneer je deze verlaat voert het pad omhoog om je van op de heuvel een prachtig panorama aan te bieden. Daal verder noordwestelijk door de volgende holle weg die je beneden naar de mergelgroeven brengt. De groeven zijn niet toegankelijk. Je kan wel tot aan het hekken gaan en een indruk opdoen van de uitgehakte gangen. De ijzeren afsluiting moet voorkomen dat de groeven vervuild worden terwijl de vleermuizen hier kunnen blijven overleven. Wanneer je de aarden weg weer volgt, bereik je algauw de straat. Net vóór het dorp, aan de kapel, kies je westelijk het weggetje dat via de kasteelhoeve terug naar de taverne loopt.
Deze wandeling is 6 km lang en kan afgelegd worden met buggy’s. Rolstoelen zijn niet mogelijk. Honden zijn enkel aangelijnd toegelaten.
Hoe te bereiken?
Om de mergelgroeven te bereiken, volg je de luikersteenweg tot op de rotonde van Oreye. Sla daar de weg naar Tongeren in en volg deze oude Romeinse heirbaan tot je links de afslag Vechmaal ziet. Volg die tot vlak vóór de eerste huizen van Vechmaal. Daar kan je ter hoogte van de ruilverkavelingsweg, rechts van de straat, je auto laten staan.
Wie contacteren?
Voor meer informatie over het reservaat of voor het gidsen van een excursie kan je volgende personen contacteren:
• Lydia Vanberghen 011 / 48 64 21 lydia.vanberghen@skynet.be
• info@natuurpuntheers.be
Gebiedsomschrijving
Een buitengewoon boerenland in Droog Haspengouw met uitgestrekte akkers en spaarzame bosjes die als koepels boven de horizon uitsteken. De landelijke sfeer vind je terug in oude dorpskernen, omring door monumentale vierkantshoeven en kastelen. Deze omgeving met holle wegen en heerlijke uitzichten vormt een ideaal wandeldecor.
De Waterkuil is eigendom van de gemeente Heers en in erfpacht gegeven aan Natuurpunt. Het wandelpad is het ganse jaar door goed begaanbaar.
De Knoppel
Het natuurreservaat De Knoppel is 13 ha groot en eigendom van de provincie. Sinds 2005 wordt het beheerd door Natuurpunt die via hun plaatselijke afdeling een samenwerkende beheerploeg vormen met plaatselijke landbouwers en jagers.
Ten gevolge van de ruilverkaveling van Mettekoven werden deze stukken verzameld tot een groot lappendeken van weilanden, boomgaarden en bermen. De paden maken het geheel zeer toegankelijk voor de wandelaar die hier wil komen genieten van zoveel natuur.
De ruilverkaveling plantte hier één van de grootste hoogstamboomgaarden van de streek. Wandelaars kunnen daar vrij lopen en genieten van de bloesems en het onbespoten fruit. Met de aanleg van deze boomgaard wordt een gedeelte van de hoogstam boomgaardengordel hersteld die van oudsher rond de Haspengouwse dorpjes lag.
Verschillende elementen werden hier aangebracht om de das aan te trekken en hem zijn verloren thuis terug te geven. Lijnelementen geven deze schuwe dieren de beschutting om zich ´s nachts gemakkelijk te verplaatsen naar de boomgaarden waar hij zijn maaltijd van afgevallen fruit, kleine insecten en wormen vindt.
De directe nabijheid van een paar andere natuurgebieden verhogen de leefbaarheid van vele soorten zoogdieren, vogels en insecten
HOE HET RESERVAAT TE BEREIKEN?
Volg de steenweg St.- Truiden – Luik en sla in Engelmanshoven aan de verkeerslichten af naar Gelmen. De weg is goed aangeduid en leidt u via Groot-Gelmen naar Mettekoven. Vertrek aan Taverne Martenshof.
WIE CONTACTEREN?
Voor meer informatie over het reservaat of voor het gidsen van een excursie kan je volgende personen contacteren:
* Frank Ruyseveldt 011 /48 14 77 frank.ruyseveldt@telenet.be
* info@natuurpuntheers.be
GEBIEDSOMSCHRIJVING
Het gebied is eigendom van de Provincie Limburg en werd in erfpacht gegeven aan Natuurpunt. De beheerscommissie gaat i.o.m. Natuurpunt verschillende overeenkomsten aan met landbouwers en jagers om, rekening houdend met de verschillende doelstellingen, het gebied zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor de bewoners van dit mooie stuk natuur.
De beheerde oppervlakte beslaat 13 ha en bevindt zich tussen Mettekoven, Veulen en Klein-Gelmen.